Het voorjaar van 2025 is extreem droog geweest. We krijgen daarover veel vragen van bewoners en woningcorporaties: het groen op de daken is bruin en dor, komt dat wel goed? Het antwoord is: ja. Dat de vegetatie op het dak in bepaalde seizoenen bruin wordt is een natuurlijk proces. Het hele jaar door ziet ROEF er anders uit. Hieronder leggen we uit hoe dat zit.

Om te beginnen bestaat de vegetatie op ROEF voor 50% uit sedum en 50% uit inheemse kruiden. Er zit veel onderzoek in de optimale mix van soorten. In totaal staan op ROEF 25 verschillende sedumsoorten en inheemse kruidsoorten. Met diversiteit sedums en kruiden, creëren we diversiteit in de insecten die daarop afkomen. 

Biodiversiteit bevorderen

De soorten die we kozen groeien goed in de beperkte ruimte die ze hebben in het substraat op het dak en kunnen goed samen groeien met andere planten. Geen dominante soorten dus. Wel soorten die samen de biodiversiteit bevorderen en na elkaar bloeien. Zodat er voor insecten altijd wat te halen is.  

Het groen biedt het hele jaar door voedsel, beschutting en een plek voor voortplanting aan bijen, vlinders en allerlei andere soorten insecten. Die ook weer voedsel vormen voor de vogels die terecht kunnen in de nestkasten in de dakranden van ROEF.  

Dorre planten op ROEF

We willen de natuur zoveel mogelijk zijn gang laten gaan op en rond ROEF. Sedum is een winterharde vetplant, wat betekent dat de sedumsoorten op het dak bestand zijn tegen kou en droogte. Deze planten worden bij droogte en kou rood. 

De inheemse kruiden op ROEF zijn vaste planten. Dat wil zeggen dat ze op het einde van het groeiseizoen bovengronds afsterven. Sommige soorten laten hun zaad vallen. In die periode zijn er dus dorre planten te zien op ROEF.  

Die kunnen we eraf snoeien, maar dat doen we bewust niet, zodat ze als nestmateriaal kunnen dienen voor de vogels. Deze dorre plantresten verteren langzaam en dat dient bovendien weer als voedsel voor de volgende planten die erop groeien. Dat is een hele mooie natuurlijke cyclus. 

Leuke anekdote 

Zo zijn er dus periodes in het jaar waarin ROEF er bruin en dor uitziet. Dat is normaal, maar we snappen wel dat we hier vragen over krijgen. We moesten er zelf in het begin ook een beetje aan wennen. 

Een voorbeeld: bij de start van ROEF zijn we met vijf ecologen om de tafel gegaan om advies in te winnen. We hadden toen net de mockup af van ROEF en waren een beetje teleurgesteld over hoe deze mockup er op de dag van de bijeenkomst uitzag. Een week eerder stond ROEF nog volledig in bloei. Veel planten waren nu alweer wat ingekakt. Het zag er net wat minder mooi uit. 

Vonden we zelf. 

Maar waar denk je dat de aanwezige ecologen naartoe liepen? Naar dát deel van het dak waar de beplanting was uitgebloeid en het substraat goed zichtbaar is. ‘Wauw, kijk eens, dit is zo mooi!’ 

Dat was meteen onze eerste les. We zijn in Nederland vaak gefocust op de cosmetische kant van natuur. Maar de term biodiversiteit bevat niet voor niets het woord diversiteit. Verschillende soorten vogels, insecten en planten hebben allemaal verschillende behoeften. Ze floreren allemaal onder andere omstandigheden. Juist ook die wat drogere of uitgebloeide plekken in het groen hebben een functie. 

Je kan op verschillende manieren naar groen kijken. Veel mensen vinden een dak in bloei mooi. Wij merkten nu: voor ecologen is dat wat gebeurt in de aarde, het substraat op het dak, net zo mooi. 

Van bruin weer naar groen

Die natuurlijke cyclus van bloemen en planten houden we op ROEF dus in ere. Dat betekent ook dat in het voorjaar de inheemse kruiden weer gaan uitlopen. Dit doen ze onder ideale omstandigheden. Dat wil zeggen: voldoende temperatuur, licht en vocht. Dan is het dak binnen korte tijd weer groen. 

Zorgvuldig watergebruik 

Nog waardevol om hierbij te vermelden: we gaan bij het onderhoud van het groen zo zorgvuldig mogelijk om met water. Het bewateren van de planten op het dak gebeurt met opgevangen regenwater.  

Regenwater is vanwege de pH-waarde beter voor de planten dan leidingwater. Gebruik van regenwater zorgt er bovendien voor dat er geen kostbaar leidingwater hoeft te worden gebruikt. 

Sensoren meten of de planten water nodig hebben. Dat bewateren gebeurt vervolgens automatisch. Het bewateringssysteem pompt het regenwater uit het waterbuffervat omhoog en via de nevelslangen op het dak wordt het water verspreid. 

De daken worden ’s nachts beregend. Er is dan weinig wind en door de lagere temperatuur verdampt het water minder snel. Zo gaan we zo efficiënt mogelijk met het opgevangen regenwater om. 

In onze eigen pROEFtuin doen we continu onderzoek naar de prestaties van het groen. Ook in The Green Village van de TU Delft doen we onderzoek. Daar kijken we onder andere naar de esthetische waarde. Hoe kunnen we bewoners bewust maken dat een groen dak in de herfst bruin wordt en dat het weer goed komt in het voorjaar? Met een timelapse gaan we laten zien hoe ROEF er in de verschillende jaargetijden uitziet.